Атақты әншінің ағасы болашақ жоспарлары, сондай-ақ Болат Өтемұратов Қорымен бірлесіп қандай жобалар іске асырылатыны туралы informburo.kz айтып берді.
Батырхан Шөкенов бізбен бірге болмағанына үш жылдай уақыт өтті. Осы уақыт ішінде оның туыстары бірнеше сұхбатында ұлының, ағасының, әкесінің қандай болғанын айтып бөлісті. Батырханның туған ағасы Шөкенова Бауыржан Informburo.kz берген сұхбатында әншінің жанкүйерлерін қызықтыратын сұрақтарға жауап берді.
– Бауыржан, бізбен кездесуге уақыт бөлгеніңіз үшін рахмет. Жақында БАҚ-та Батырхан Шөкенов атындағы қордың жабылуы туралы ақпарат өтті. Мен Сізден ұйым Сіздің отбасыңызға тікелей қатысты болды ма және қор шынымен жабылды ма деп сұрағым келеді.
– Сәлеметсіз бе, мен көпшілікті қызықтыратын сұраққа жауап беремін. Заңды түрде қор жабылмады, ол бар, жұмыс істейді. Мұнда айта кету керек, қор бастапқыда белгілі бір мәселелерді шешу үшін құрылған. Олар бір сәтте асыраушысыз қалған Батырдың ұлы Мақсұттың материалдық жағдайымен байланысты болды. Оның өміріне қандай да бір қаражат жинау, тұрмыстық мәселелерді шешу қажет болды. Яғни, қаражат жинауға, шұғыл мәселелерді жедел шешуге мүмкіндік беретін қандай да бір құрылым қажет болды. Бүгінгі күні біз бұл қордың негізгі міндеті шешілді деп ойлаған кезде, ой пайда болды: қордың осы түрінде қажет пе?
– Сіз қор бастапқыда жоспарланған тапсырмаларды орындаған жоқ деп айтасыз. Батырхан Шөкеновтың отбасының пікірінше, ол туралы естелік қалай сақталуы керек, ол үшін қандай жұмыс атқарылуда?
– Біріншіден, біз қордың біреуден ақша жинағанын қаламадық. Бұл мүлдем дұрыс емес нәрсе, біздің елде адамдар науқас балаларға ақша жинайды, бірақ әртісті еске алу қорына емес. Түсінесіз бе, бұл әлі де жаһандық деңгейде жасауға болатын міндеттерді шешпес еді. Екіншісі, әрине, есте сақтау үшін қай бағытта қозғалу керектігін өзіміз түсінуіміз керек еді. Бұл сол кездегі қормен болған жағдайға мүлдем сәйкес келмеді.
– Батырдың жақын достары, оның ішінде белгілі, ауқатты тұлғалар Батырхан Шөкенов туралы естелік сақтауға қалай ықпал етті?
– Бастапқыда бізге үлкен көмек көрсетілді және әлі де көрсетілуде. Оның үлкендігі соншалық, біреу көмектесті, ал біреу бірдеңе істемеді деп айта алмаймын. Батырдың жақын достары бұл көмекті үнемі көрсетіп отыратынын мәлімдеуім керек. Қызылордада үлкен фестиваль өтті, мүмкін ол баспасөзде кеңінен жарияланбаған шығар, бірақ жай ғана керемет деңгейде өтті. Оған жас, бірақ өте дарынды орындаушылар қатысты, тамаша қазылар алқасы болды: Яков Хан, Роза Рымбаева, Наджиб Вильданов. Биыл мамыр айында екінші байқау-фестиваль өтеді.
– Соңғы сұхбатында қор директоры Олжас Байқанов Батырханның отбасы оның музыкалық аспаптарын сатқанын айтты, солай ма? Осы сәтті анықтап, әңгіменің нүктесін қойсақ.
– Жалпы, Батырға және қандай да бір материалдық заттарға қатысты, ешқашан және ешкіммен бірдеңе сату туралы, басқа ештеңе туралы әңгіме болған емес. Батыр қайтыс болғаннан кейінгі алғашқы күндері бізге оның жақын досы Тимур Асқарұлы (Құлыбаев – Автор) телефон соғып: «Батыр атындағы мұражай болады, біз аспаптардың толық және қауіпсіз болғанын қалаймыз», – деді. Осыдан кейін біз барлық аспаптарды – саксофондарды, гитараларды, микрофондарды жинадық, олардың барлығы сол жерге жіберілді. Ешбір ақша, сатып алу-сату туралы әңгіме болған емес. Батырдың Мәскеуде музыкалық студиясы болған, ол да ешкімге сатылмаған, жұмыс істейді, қазір оны әйгілі ресейлік орындаушы жалға алады, ал барлық кірістер Мақсұтқа кетеді. Батырдың Мәскеудегі достары бұл үй-жайды тегін берді, студияны оның атындағы шағын мұражайы ретінде ұсынды. Ондағы барлық нәрсе оның өміріндегідей сақталады. Оларға үлкен рахмет!
Батырдың Қазақстандағы студиясы оның досы, композитор Қуат Шілдебаевқа берілді. Мен тағы да атап өтемін: аспаптар үшін ешкім ақша сұрамады, ешкім ақша бермеді. Басқа нәрсе, Тимур Асқарұлы Мақсұтқа пәтер сатып алуға жұмсалған елеулі материалдық көмек көрсетті. Сондай-ақ, «Қазақмыстан» келген жолдастарымен бірге тұрғын үй сатып алуға елеулі үлес қосқан Нұрлан Абдуллинге алғыс айтқым келеді. Сонымен қатар, Батыр тірі кезінде Америкада үй салған, сол құрылыс компаниясы салынған ақшаның бір бөлігін қайтарып берді, біздің отбасымыз да өз үлесін қосты.
– Біз қандай баспана туралы айтып отырмыз? Пәтер қайда орналасқан?
– Бұл – Флорида штатының Сарасота қаласындағы пәтер. Ол Мақсұт оқитын мектепке қарсы орналасқан.
Жақында, егер Батырды еске сақтау туралы айтатын болсақ, біз оның концерттік костюмдерін жанкүйерлер көре алатындай етіп беру туралы әңгімелестік. Сахналық киімдер оның үйінде жиналған, бірақ біз нені және қалай жасау керектігін әлі білмейміз. Бір концерттік костюм Бибігүл Ахметқызы Төлегеноваға берілді, ол Шымкентте қайырымдылық аукционын өткізіп, оны лот ретінде шығарды.
– Сұхбатқа дейін Сіз қазір Батырхан Шөкеновті есте сақтау бойынша бірқатар жобалар дайындалып жатқанын айттыңыз. Осы жоспарларды оқырмандарымызбен бөліссеңіз?
– Иә, шынында да, қазір бәрі жұмыс барысында, дайындық сатысында. Меценат Болат Өтемұратов Қоры мұны өзінің қамқорлығына алады, бұл – Батырдың мұрасын сақтау және оның атынан қандай да бір алыпсатарлыққа жол бермеу мақсатында қор құрылтайшысының жеке еркі мен тілегі. Енді ынтымақтастық аясында бірнеше жоба іске асырылатын болады. Бұл, ең алдымен, ағаш үрмелі аспаптарда орындаушылар байқауы. Батыр – еліміздегі алғашқы дипломды саксофоншы, саксофон сыныбы бойынша жоғары білімі бар адам. Бұл жобаны Жания Әубәкірова сөзсіз қолдады және біздің консерваториямыздың қолдауымен жүзеге асырылады. Батырдың сахнаға алғашқы үлкен шығуы Алматыда Тимур Мыңбаевтың жетекшілігімен мемлекеттік симфониялық оркестрмен Рахманиновтың «Симфониялық билерінде» әйгілі солоны орындаған кезде өтті.
Біз жүзеге асырғымыз келетін екінші үлкен жоба – бұрын жазылған барлық альбомдар мен бейнематериалдарды жинау, оған тірі кезінде өзі таңдаған ең үздік әндермен дискіні қосу – The Best. Идеясы – дүкендерде сатылмайтын Батырдың барлық дискілерімен бір сыйлық нұсқасын жасау.
Сондай-ақ, біз Батырдың қазақ тілінде орындаған әндерінің музыкалық жинағын шығарғымыз келеді. Олардың саны онша көп емес, біз шамамен 16 композицияны санадық. Олар негізінен күрделі емес, үйде орындау үшін, музыканттардың кез келген дайындық деңгейіне лайықты.
Болат Өтемұратов Қорымен бірлесіпконсерваторияның, музыкалық оқу орындарының үрмелі аспаптар бөлімшелерінің аз қамтылған отбасылардан шыққан үздік оқушылары мен студенттеріне арналған 5 атаулы шәкіртақы құрылады.
– Төрт қомақты жоба. Оларды жүзеге асырудың болжамды мерзімдері бар ма?
– Осыдан бір апта бұрын осы жобалардың көпшілігі талқыланып, қабылданды, қазір оларды жүзеге асыру бойынша ұйымдастырушылық жұмыс жүргізілуде. Жобаларды жүзеге асыру мерзімдері мен жаңалықтары туралы біз қосымша хабарлаймыз. Жобаларды іске асыруға тартылатын адамдар тобы құрылуда, Батыр әндерінің авторлары өз тілектерін қалдырады, яғни алдын ала жұмыс басталды. Тағы бір сәтті атап өткім келеді: «Батырхан Шөкеновті еске алу қоры» түрінде қандай да бір заңды атаудың болуы міндетті емес. Батырдың есімі бар, ол қандай да бір заң аспектісінде көрсетілмей, адамдардың жадында дәл осы есімі болуы тиіс.
– Сіз жиеніңіз Мақсұтты қашан көрдіңіз?
– Біз өткен жазда кездестік, Мақсұт Алматыға демалысқа келді. Жыл сайын ол Балтық жағалауында достарымен біраз уақыт өткізеді, содан кейін осында келеді. Біз үнемі хат жазысамыз, биылғы жазда ол үш аптаға қонаққа келеді, Алматыда көптеген достары бар.
– Сіздің анаңыз Дилара Ибрагимовнаның әл-ауқатын қалай сұрамаймын, ол өзін қалай сезінеді?
– Анам Қызылордада тұрады, Алматыда немерелері, шөбересі дүниеге келді. Онда оның үйі, шаруашылығы, туыстары, достары бар. Оның күн сайын қандай да бір іс-шаралары, бесік тойы, тұсау кесер, құдалықтары және т.б. бар. Наурыз айында анам 82 жасқа толады, өзін жақсы сезінеді, оның қасында кіші ұлы, ағамыз Бақытжан бар. Тоқсанына бір рет біз оған сүйікті шипажайында демалуды ұйымдастырамыз, өмір жалғасуда.