Болат Өтемұратов туралы
Болат Өтемұратов – жетекші қазақстандық кәсіпкер және меценат. Ол «Верный капитал» инвестициялық тобының басқаруындағы жобалардағы негізгі инвестор болып табылады және атаулы қайырымдылық қорының қызметіне жетекшілік етеді. Ол сондай-ақ Қазақстан теннис федерациясының президенті және Халықаралық теннис федерациясының (International Tennis Federation) вице-президенті болып табылады.
Мансаптың басталуы
Алматы халық шаруашылығы институтының (бүгінде бұл Нархоз Университеті) экономика факультетінің түлегі Болат Өтемұратов өзінің еңбек жолын Қазақстан басшылығы тәуелсіздік алғаннан кейін: берік валюта мен тиісті банк жүйесінің жоқтығынан өнеркәсіптің құлдырауына дейін, сондай-ақ заңнамалық және жаңа кадрлық базаның болмауына дейінгі күрделі экономикалық ахуал аясында бастады. Сол кезде өзінің кәсіби қызметін өз жоғары оқу орнында оқытушы ретінде бастап, содан кейін Сыртқы экономикалық байланыстар министрлігінің бөлім бастығы болып, өзінің мансаптық сатысында тез алға жылжыды. Оның мансабындағы бетбұрыс үкіметтің Австрияда Қазақстанның сауда үйін ашу туралы шешімі болды.
Еуропалық тарау
Сауда үйінің басшысы ретінде Болат Өтемұратов 34 жасында өз еліне көмектесуге және сонымен бірге Еуропада жақсы қарым-қатынас орнатуға бірегей мүмкіндік алды, ол Австрия мен Қазақстан Республикасы арасындағы сауда-экономикалық қатынастардың дамуына ықпал етті. 1996 жылы Австрияда табысты жұмыс істегеннен кейін Өтемұратов мырза енді Швейцарияға Қазақстан Республикасының Төтенше және Өкілетті Елшісі және Швейцариядағы Біріккен Ұлттар Ұйымы жанындағы Қазақстан Республикасының Тұрақты өкілі ретінде жаңа тағайындау алды.
Дипломатиялық қызмет тәжірибесі Болат Өтемұратовқа 2000 жылдардағы екі дағдарыс кезінде пайдалы болды. 2004 жылғы қарашада сол кездегі президент Нұрсұлтан Назарбаев үкімет пен оппозиция арасындағы диалогты дамытуға және елдегі демократиялық процестерді ілгерілетуге жәрдемдесу үшін Өтемұратов мырза басқарған Демократия және азаматтық қоғам мәселелері жөніндегі ұлттық комиссия құрды.
Кейіннен Өтемұратов мырза Қазақстан Республикасы Президентінің Қырғызстандағы арнайы уәкілі болып жұмыс істеді.
Бизнестегі мансаптың басталуы
1995 жылы Болат Өтемұратов серіктестерімен бірлесіп Алматы сауда-қаржы банкін (АТФ Банк) құрды, ал 2007 жылға қарай оның жалғыз бақылаушы акционері болды. Осы уақыт ішінде шағын қаржы институтынан АТФ Банк банк нарығының көшбасшыларының біріне айналды. 2007 жылы Болат Өтемұратов азшылық акционерлерімен бірлесіп АТФ Банкті UniCredit итальяндық тобына рекордтық 2,2 миллиард долларға сатты. Сарапшылардың бағалауы бойынша, бұл мәміле 2007 жылдың қорытындысы бойынша ТМД банк секторындағы ең ірі мәміле болды.
Кәсіпкер сатудан түскен қаражатты «Верный капитал» инвестициялық компаниясының басқаруындағы жобалардың негізгі инвесторы бола отырып, өзінің активтер портфелін дамытуға жұмсады. Бүгінгі таңда «Верный капитал» Қазақстандағы тікелей инвестицияларға маманданған ірі топтардың бірі болып табылады. Топтың жобалар портфеліне көлік және логистика, жылжымайтын мүлік, қонақ үй бизнесі, телекоммуникация, қаржы және табиғи ресурстар саласында жұмыс істейтін активтер кіреді.
«Верный капитал» Қазақстандағы жетекші топ болғандықтан, оның халықаралық әріптестермен бірлесіп іске асырылатын барлық жобалары ашықтығымен және корпоративтік басқарудың жоғары стандарттарымен ерекшеленеді.
Меценаттық
Сенімді меценат Өтемұратов мырза көмек көрсетудің және жүйелі шешімдерді іске асырудың озық халықаралық тәжірибесін мұқият зерделеді. 2014 жылы Болат Өтемұратов Қорын құрды және денсаулық сақтау, білім беру, табиғи апаттардың салдарын жою, спорт, мәдениет және қала құрылысы салаларында көмек көрсету бойынша қордың қызметіне жеке өзі қатысады.
Денсаулық сақтау
Қордың алғашқы ірі жобасы аутистік спектр асқынулары бар балаларды тәрбиелеп отырған отбасылар кәсіби көмек пен қолдау ала алатын Қазақстанның ірі қалаларында аутизм орталықтарын құру болды. Бүгінгі таңда аутистік спектр асқынулары бар балалардың шамамен 74%-ы орталық бағдарламаларымен қамтылған және бұл көрсеткіш тек өсе түседі. Бұған қоса, меценат Алматыда церебралды сал ауруына шалдыққан балаларға арналған оңалту орталығын ашуға бір миллион АҚШ долларын бөлді.
2020 жылы Болат Өтемұратов Қоры жалпы сомасы 4 млн АҚШ долларын құрайтын екі жоғары технологиялық модульдік ПТР-зертхананы сатып алып, оларды Алматы және Нұр-Сұлтан қалаларының әкімдіктеріне берді. Сонымен қатар, 94 мың экспресс-тест сатып алынды.
Табиғи апаттардың салдарын жою
«Баламекен» жобасы – көп балалы және аз қамтылған отбасыларды, сондай-ақ табиғи және техногендік апаттардан зардап шеккен адамдарды тұрғын үймен қамтамасыз етуге бағытталған қор қызметінің негізгі бағыты. Қор сонымен қатар апаттардан зардап шеккен адамдарға материалдық көмек көрсету үшін Халықаралық Қызыл Жарты Ай қоғамымен ынтымақтасады.
2019 жылы «Баламекен» жобасы аясында Қор Қызылордадағы 100 көп балалы және аз қамтылған отбасыларға және Арыстағы техногендік апаттан зардап шеккен 100 отбасына тұрғын үй салуға 3,4 млн АҚШ долларын бөлді. 2020 жылдың мамыр айында Болат Өтемұратов Түркістан облысының Мақтаарал ауданында су тасқынынан зардап шеккендерге 150 үй салуға 6 миллион АҚШ долларын бөлді. 2018 жылдан бастап қор Қазақстанның Қызыл Жарты Ай қоғамымен бірлесіп көктемгі су тасқынынан зардап шеккен 13 мыңнан астам қазақстандыққа жалпы сомасы 1 миллион АҚШ долларынан астам көмек көрсетті.
2021 жылдың жазында қор Қызылорда облысындағы құрғақшылықтың зардаптарын жоюға көмек көрсетті – мал басын сақтау және жайылымдарды суландыру үшін жаңа ұңғымалар бұрғыланды, каналдарды тазарту және су төгетін құрылыстарды жөндеу жүргізілді, ауыл шаруашылығы техникасы мен құрама жем сатып алынды.
Қала құрылысы және басқару
Қор сонымен қатар қала дамуын қолдауға белсенді қатысады. 2020 жылы Алматыдағы Басты ботаникалық бақ — қаланың маңызды қоғамдық кеңістігін ауқымды қайта құру аяқталды. Бұл жобаның құны 15 миллион АҚШ долларын құрады.
2022 жылы қор Қызылорда қаласының Қорқыт Ата әуежайының жаңа терминалының жобасын ұсынды. Шыңдалған шыныдан жасалған витражды қасбеттері бар екі қабатты терминалдың жалпы ауданы 7500 шаршы метрді құрайды. Құрылыс жұмыстарын 2023 жылдың ақпанында бастау жоспарлануда, ал жаңа терминал 2024 жылдың қыркүйегінде алғашқы жолаушыларды қабылдай алады.
Білім беру
Қордағы жұмысынан басқа, Болат Өтемұратов бірқатар білім беру жобаларына тікелей қатысады. Ол өзінің альма-матерін, Нархоз Университетін дамыту мен реформалауды ұзақ уақыт қаржыландырды. 2022 жылдың маусымында «Верный капитал» Нархоз Университетінің жаңадан жөнделген кампусының ашылуы туралы жариялады. Жалпы ауданы 30 000 шаршы метрді құрайтын университеттің бас оқу ғимаратын қайта құру рекордтық 11 айда аяқталды. Тұрақтылық қайта құру жобасының негізгі көрсеткіштерінің бірі болып табылады – кампус құрылысында заманауи экологиялық таза технологиялар, материалдар мен жабдық пайдаланылды. Жаңа кампустың энергия тиімділігін арттыру мақсатында университеттің бүкіл периметрі бойынша 30 000-нан астам ағаштар мен басқа да өсімдіктер отырғызылды.
Өтемұратов мырза сонымен қатар Қазақстанда оқытудың инновациялық тәсілінің ізашары болған Алматы мен Нұр-Сұлтандағы Haileybury британдық мектептерін қолдайды. Университет те, мектептер де коммерциялық емес мекемелер болып табылады және олардың қызметінен түскен табыс жас дарындарды тәрбиелеуге, инфрақұрылымды жаңғыртуға және білім беру процесін жақсартуға бағытталады.
2022 жылы Болат Өтемұратов Қоры Ақмола облысының Қосшы қаласында бір жарым мың оқушыға арналған жалпы білім беретін мектеп салу туралы мәлімдеді. Жобаның құны 15 миллион АҚШ долларынан асады.
Спорт
Болат Өтемұратовтың өмірінде теннис ерекше орын алады. 2007 жылдан бастап Қазақстан теннис федерациясын басқарады, Халықаралық теннис федерациясының (ITF) директорлар кеңесінің мүшесі және вице-президенті болып табылады. 2017 жылы Өтемұратов мырза күш-жігері үшін Халықаралық теннис федерациясы мен Азия теннис федерациясының «Қазақстандағы теннисті дамытудағы үздік жетістіктері үшін» сыйлығымен марапатталды.
Өтемұратов мырзаның негізгі басымдықтарының бірі Қазақстанда осы спорт түрін танымал ету болып табылады. Бүгінгі таңда ол спортты дамытуға 85 миллион АҚШ долларынан астам инвестиция салды, қаражат балаларға арналған теннисті оқыту бағдарламаларын іске қосуға, Team Kazakhstan академиясын құруға және ұлттық құрамаларды қалыптастыруға бағытталды. Федерацияның теннис орталықтары Қазақстанның барлық ірі қалаларында жұмыс істейді.
Нәтижесінде, теннис сабақтары бұрынғыға қарағанда әлдеқайда қолжетімді: бір айлық сабақтар қарапайым қазақстандықтарға жиырма жыл бұрын бір сағаттық сабақтар қанша тұрса, сонша шығын әкеледі. Бұл ретте Федерацияның теннис орталықтарының барлық кірістері олардың дамуына қайта инвестицияланады. Бұл күш-жігер өте нәтижелі болды, өйткені қазіргі уақытта теннистен Қазақстанның ерлер де, әйелдер де құрамалары әлемдегі ең үздік 20 құраманың қатарына кіреді, ал бұл спорт елімізде бұрын-соңды болмағандай танымал. Жақында Қазақстаннан келген теннисші Елена Рыбакина Уимблдон турнирінде өзінің алғашқы жеңісіне қол жеткізді.
Теннис федерациясының басшысы ретінде Өтемұратов мырза 2019 жылдың қазан айында Нұр-Сұлтанда Новак Джокович пен Рафаэль Надальдың қайырымдылық матчы — әлемдік теннистегі ірі маңызды оқиғаны ұйымдастыруға тікелей қатысты. 2020 жылдың қазан айында Нұр-Сұлтан ATP 250 Astana Open халықаралық турнирін, Қазақстандағы осындай деңгейдегі бірінші турнирді өткізді. Коронавирусқа байланысты шектеулерге қарамастан, іс-шара жоғары деңгейде ұйымдастырылды, ал Қазақстан теннис федерациясы іс-шараны өткізуге тамаша жағдай жасағаны үшін турнир ұйымдастырушыларының жоғары бағасына ие болды. Нәтижесінде Нұр-Сұлтан 2021 жылы ATP 250 турниріне тағы бір жылдық лицензия алды. 2022 жылдың қазан айында Нұр-Сұлтанда ATP 500 сериялы турнир өтеді.
Өнер
Болат Өтемұратов Балет пен ұлттық биді дамыту және қолдау қорының қамқоршылық кеңесінің төрағасы болып табылады, сондай-ақ Батырхан Шөкенов қорын қолдайды. Өтемұратовтың қамқорлығымен Forte Bank-те Kulanshi Art Space қолдауымен «Құланшы» заманауи бейнелеу өнері орталығының тұрақты көрмелері өтеді.