Қазақстан теннисінің жаңа дәуірі: халықаралық деңгейде жасөспірімдер арасындағы серпіліс

Қазақстандық теннисші Елена Рыбкинаның 2022 жылғы Уимблдондағы жеңісі Қазақстан теннисінің даму тарихындағы маңызды кезең болды. Алайда бұл жетістік екіұшты реакция тудырды, көптеген адамдар: «Қазақстанның өзінде тәрбиеленген теннисшілер қайда?», «Қазақстанның өз теннис орталықтарында тәрбиеленген жасөспірімдердің қайсысы ұлттық құрама үшін ойнай алады және Қазақстанның өз резерві бар ма?» деген сұрақтарды қоя бастады.

Бұл сұраққа жауап беру үшін әлемдік рейтингтердің құрғақ статистикасына жүгінуге болады. 2023 жылдың қорытындысы бойынша 10 қазақстандық маусымды үздік 100 әлемдік рейтингінде аяқтады. Бұл ретте, егер кәсіби рейтингте Қазақстан атынан ойнайтын кейбір ойыншылар басқа елдерде туылса, ал барлық жасөспірім ойыншылар Қазақстанда туып, дайындықтан өтті. 2024 жылы Australian Open Junior Championship ширек финалына қол жеткізген Қазақстанның алғашқы ойыншысы атанған Әмір Омарханов ITF жасөспірімдер рейтингінде 16-шы орында, ал Асылжан Арыстанбекова Австралия жасөспірімдер ашық чемпионатының ширек финалына жұптық разрядта 53-ші орында.

2022 жылы Қазақстанның 14 жасқа дейінгі жасөспірімдер құрамасы алғаш рет командалық әлем чемпионатында өнер көрсетіп, әлемдегі үздік төрттікке жолдама алды.  Испанияның Кордова қаласында аяқталған 16 жасқа дейінгі ойыншылар арасында өткен Billie Jean King Juniors Finals – жасөспірімдер арасындағы әлем чемпионатында қазақстандық команда әлемдегі ең мықты 16 команда арасында 9-шы орынды иеленді. Бұл 16 жасқа дейінгі қазақстандық қыздар үшін дебюттік әлем біріншілігі болды. Сонымен қатар, 16 жасқа дейінгі жасөспірімдер өздерінің дебюттік әлем біріншілігінде ең мықты 10-дыққа кірді. 2021 жылы қазақстандық жасөспірімдер ITF Juniors рекордтық 37 турнирде жекелей және жұптық разрядтарда жеңіске жетіп, тағы 44 турнирдің финалистері атанды. 14 жасқа дейінгі тенннисшілер арасында өткізілетін Tennis Europe турнирлерінде қазақстандық теннисшілер 19 турнирде жеңіске жетіп, тағы 15 рет финалға шықты.

Тиісті дайындықсыз және ең бастысы, қол жетімді инфрақұрылымсыз мұндай жетістіктерге жету мүмкін болмайтыны анық. 14-16 жас – бұл ойыншылар шамамен 10 жыл бұрын тенниспен айналыса бастағанын білдіреді. Қазақстандық балалардың тенниске қол жеткізуінде 2007 жылы Федерацияны басқарған Қазақстан теннис федерациясының президенті Болат Өтемұратов шешуші рөл атқарды. Өтемұратов шешуге кіріскен алғашқы міндеттердің бірі белсенді түрде заманауи теннис инфрақұрылымын салу болды. 2007 жылы Қазақстанда 7 теннис орталығы мен 60 корт болды, ал бүгінгі таңда елімізде 364 теннис корты бар 48 заманауи орталық бар, олардың басым бөлігі жабық ғимаратта орналасқан.

ҚТФ мәліметтері бойынша, бір сағат ішінде кортты жалға алудың орташа құны 2007 жылғы 50$-дан қазіргі уақытта 10$-ға дейін төмендеді. Теннис ойнайтын балалардың саны 2007 жылы 900-ден 2023 жылы 30 000-ға дейін өсті, олардың 3500-і тегін жаттығуға және турнирлерге қажетті құрал-жабдықтар мен қолдауға мүмкіндіктері бар.   

Қажетті инфрақұрылымды салумен қатар, ҚТФ 5-7 жастағы балалардың тенниспен жаппай айналысуынан бастап барлық деңгейлерде белсенді жұмыс жүргізді және жүргізуде.

Елімізде «10 жасқа дейінгі теннис» жобасына көп көңіл бөлінеді, онда балалардың одан әрі өсуі үшін негіз қаланады. ҚТФ мамандары 10 жасқа дейінгі ойыншылардың қатысуымен өтетін негізгі турнирлерге қатысады және ең перспективті ойыншылардың пулын жинайды. Ал 11 жастан 14 жасқа дейінгі балалар үшін ҚТФ-да мақсатты бағдарлама жұмыс істейді, оның шеңберінде Қазақстанның түкпір-түкпірінен 100-ден астам ойыншыға қолдау көрсетіледі. 

Жасөспірімдерді даярлау жүйесінің маңызды бөлігі 2008 жылы 14 жастан асқан перспективті жасөспірімдерді қолдау үшін құрылған «Team Kazakhstan академиясы» бағдарламасы болып табылады. Елдегі ең талантты 300-ден астам бала, жасөспірімдер мен жас теннисшілер осы бағдарламадан өтті. 

Қазақстандық жасөспірімдердің нәтижелері теннис инфрақұрылымын дамытуға инвестициялар және балалармен жұмыс жөніндегі нысаналы бағдарламалар Қазақстанда теннисті неғұрлым қолжетімді етіп қана қоймай, оны сапалы жаңа деңгейге көтеруге көмектескенін, сонымен қатар жас таланттарды даярлау үшін берік іргетас қалағанын айтуға мүмкіндік береді. Дәл осы балалар болашақта кәсіби турнирлерде Қазақстанның атынан жарыстарға қатыса алады, сол кезде елімізде басқа елдерден ойыншыларды тартудың қажеті болмауы да мүмкін.

Дереккөз: https://euronewsweek.co.uk/lifestyle/new-era-for-tennis-in-kazakhstan-as-juniors-reach-international-level/