«Бұл біздің ісіміздің маңыздылығын лезде түсіну болды»: Шөкеновтар Болат Өтемұратов Қорымен ынтымақтастық жайлы

Батырхан Шөкенов қоры 2015 жылы атақты қазақстандықтың қайғылы өлімінен кейін құрылды. Ал үш жылдан кейін басшылық өзгерді – қорды басқаруды немере інісі Наргиз Шөкенова өз қолына алды, ал музыканттың ағасы Бауыржан Шөкенов қамқоршылық кеңесті басқарды. Сол кезде жаңа өршіл мақсаттар қойылды – енді қор бір кездері Батырдың өзі сияқты қазақстандық жас таланттарды қолдайды, музыканттың мұрасын сақтайды және қайта қарастырады. Бұған Болат Өтемұратов Қоры көмектеседі.

Бауыржан мен Наргиз Шөкеновтар

«Болат Жәмитұлының өзі мені сөйлесуге шақырды, есте сақтау туралы қандай ойларымыз бар екенін сұрады. Мен онымен Болат Өтемұратов Қорының қамқорлығымен жүзеге асырылып жатқан жоспарлармен бөлістім. Бұл біздің ісіміздің маңыздылығын лезде түсіну болды – Батырдың есімі әрдайым музыканттар мен мәдениет қайраткерлерінің үлкен тобын біріктірді. Ол қазір де Қазақстанда мәдениетке және оған деген көзқарасқа байланысты процестерге қызмет етуді және оларды жылжытуды жалғастыруда», – дейді Бауыржан Шөкенов.

 

Бес шәкіртақы

Батырхан Шөкенов қоры Болат Өтемұратов Қорымен бірлесіп іске асырған алғашқы жоба Құрманғазы атындағы Қазақ ұлттық консерваториясының үрмелі және соқпалы аспаптар кафедрасының студенттеріне бес шәкіртақы тағайындау болды. Әр лауреат 500 мың теңгеден алды. Жеңімпаздар бейне өтінімдер бойынша таңдалды. Тәуелсіз сарапшылардан, консерватория оқытушыларынан, Батырхан Шөкенов қоры мен Болат Өтемұратов Қорының өкілдерінен құралған қазылар алқасы орындаушылық шеберлігі мен әртістігін ғана емес, сонымен қатар кандидаттардың шығармашылық жолға деген көзқарасын түсіну, ең дарынды және өршіл үміткерлерді анықтау үшін ынталануын бағалады.

«Музыкант белгілі бір деңгейге жеткенде, ол өзін орындау жолында немесе халықаралық байқауларда жүзеге асыруы керек. Дайындық үшін жақсы құрал, бағдарлама және дайындық қажет – бұл инвестицияны қажет етеді. Консерватория оқытушыларымен жақсы қарым-қатынастың арқасында біз лауреаттардың жетістіктерін бақылай аламыз, және менің ойымша, Болат Өтемұратов Қорының қолдауымен, егер олар өздерін көрсетіп, жоғары мақсаттар қойса, үміткерлерге одан әрі мансабында көмектесуге мүмкіндігіміз болады», – дейді қордың қамқоршылық кеңесінің басшысы.

Биыл шәкіртақыны тек Құрманғазы атындағы консерватория студенттері алды, 2019 жылы қор конкурсты бірнеше деңгейге – жоғары оқу орындарына, кәсіптік мектептерге және арнаулы орта музыкалық оқу орындарына – кеңейтуге және бөлуге, музыкалық ортаның барлық қатысушыларын қолдау үшін әр санаттағы лауреаттарды ұсынуға ниетті.

 

Батырдың 14 әні бар музыкалық жинақ – «Сағым Дүней»

26 қазанда қор тағы бір маңызды жобаны – «Сағым Дүние» жинағын, қазақстандық композиторлардың музыкасына Батырхан Шөкенов әндерінің ноталық басылымын жариялады. Оған Батырдың қазақ тіліндегі 14 әні енді. Ноталар әуесқой музыканттарға, музыкалық мектеп оқушыларына арналған. Жасаушылар «Сағым Дүние» әр үйге қазақ академиялық музыкасын әкеліп, оны қолжетімді әрі танымал еткенін қалайды. Олар жинақтарды барлық қазақстандық музыкалық оқу орындарына жіберіп үлгерді. Ноталарды Қазақстанның барлық қалаларында «Меломан» желісінен және онлайн сатып алуға болады.

«Көптеген шығармаларда партитуралар болған жоқ, сондықтан біз авторлық құқықты да, басылым құқығын да сатып алып қана қоймай, аранжировкалар мен клавирлер жасау үшін ақы төлеуіміз керек болды. Шығармаларды бейімдеп, ноталарға аударған Әділжан Толықпаев үлкен жұмыс атқарды. Барлық жұмысты Болат Өтемұратов Қоры біздің қор арқылы қаржыландырды, ал іске асырудан түскен кез келген қаражат Батырдың мұрагерлеріне тікелей түседі», – дейді Наргиз Шөкенова.

Суретте: Наргиз Шөкенова «Сағым Дүние» ноталық жинағымен.

 

Батырхан Шөкенов атындағы I Республикалық конкурс

Мамыр айында Батырхан Шөкенов пен Болат Өтемұратовтың қорлары 26-30 қараша аралығында дарынды саксофоншы-солист Батырхан Шөкенов атындағы ағаш үрмелі аспаптарда орындаушылардың I Республикалық конкурсын өткізуге келісті.  Байқаудың алдында үлкен дайындық болды – қатысушыларға концерттік бағдарлама, оның ішінде оркестрмен бірге дайындалу керек болды. Бірінші тур онлайн, ал екінші және үшінші тур Алматыда Құрманғазы атындағы консерваторияның концерт залында өтті, онда тиісті жұртшылық жиналды: консерватория студенттері, олардың ата-аналары, музыка саласының өкілдері және журналистер. Залда Батырдың анасы – Дилара Ибрагимқызы Шөкенова мен Яков Матвеевич Ткаченко – белгілі қазақстандық саксофоншы және Батырдың алғашқы ұстазы болды.

Яков Матвеевич Ткаченко

Жеңімпаздар бес санат бойынша таңдалды:  байқаудың екінші кезеңіне өткен 28 қатысушының – студенттер мен кәсіби музыканттардың арасында  флейта, гобой, кларнет, фагот және саксофон-альт. Байқауға қатысушыларға жеке орындауда, дуэтте, триода, квартетте, квинтетте және «Қазақстан камераты» оркестрінің сүйемелдеуімен ансамбльдік орындауда өздерін көрсету қажет болды.

«Бізде вокалистерге, халық аспаптарына, пианистерге және скрипкашыларға арналған көптеген байқаулар бар. Біздің ойымызша, үрмелі орындаушылар аздап көлеңкеде болды. Міндеттердің бірі – үрмелі аспаптарға, осы байқауға көбірек назар аудару үшін Батырдың есімін пайдалану және оны жоғары деңгейде ұйымдастыру: беделді халықаралық қазылар алқасын шақыру, одан әрі жұмыс үшін деңгейді, бастапқы нүктені анықтау», – дейді Бауыржан Шөкенов.

30 қарашада салтанатты гала-концерт барысында жеңімпаздардың есімдері белгілі болды – барлығы Алматы мен Астанадан: «Флейта» номинациясында Елибаева Хадиша, «Гобой» номинациясында Жайлаубаев Алматы, «Кларнет» номинациясында Дауткан Тілек,»Фагот» номинациясында Аширматов Олжас , ал «Саксофон-альт» номинациясында Мусаипов Арухат жеңіске жетті. Байқауға қатысушыларды беделді халықаралық қазылар алқасы – Франция, Германия, Ресей және Қазақстанның танымал музыканттары бағалады. Олардың қатарында Кристиан Элин (саксофон), Николай Попов (флейта), Мұхатжанов Әкім, Николя Краузе (дирижер), Таңатар Нұралы болды.

Қазылар алқасы және «Саксофон-альт» номинациясының жеңімпазы

Екі жылдан кейін ұйымдастырушылар халықаралық деңгейге шығуды, жақын және алыс шетелдерден музыканттарды қатысуға шақыруды жоспарлап отыр, бұл репертуарды кеңейтуге және қазақстандық музыканттарды жетілуге ынталандыруға көмектеседі. Бауыржан мен Наргиз Шөкенов Болат Өтемұратов Қорына тән іргелі тәсілдің маңыздылығын атап өтті, бұл оларға қор қызметі бойынша ұзақ мерзімді жоспарлар құруға мүмкіндік береді.

 «Біз 2019 жылға арналған бағдарламаны бекіттік. Конкурс бойынша келесі жылға үлкен жұмыс жоспарланды – мыс үрмелі және соқпалы аспаптарда орындаушылар үшін конкурс өткізу туралы шешім қабылданды.”

2019 жылы Батырхан Шөкенов қоры аудио және бейне басылымдар жинағын шығаруды жоспарлап отыр. Музыканттың барлық жеке шығармашылығы дискілерге жазылады: екі жеке концерт және қайтыс болғаннан кейін табылған бірнеше басылымдар. Олардың көпшілігі  ақпараттық медиада қолжетімді емес, интернетте жоқ. Қор басшығына Қазақстанның еңбек сіңірген мәдениет қайраткері Батырхан Шөкеновтің мұрасын сақтау жөніндегі осы үлкен және маңызды жұмыста Болат Өтемұратов Қоры көмектеседі. Жинақтарды Батырдың жинақтары оның көзі тірісінде сатылған «Меломан» дүкендер желісінен сатып алуға болады.