2018 жылы Қазақстанда қайырымдылық жобасы пайда болып, ол «Көмек картасы» деген атқа ие болды. Оның негізін кәсіпкер және меценат Болат Өтемұратов қалады. Болат Өтемұратовтың қайырымдылық көмегі ауқымды, қазақстандықтардың өмірінің көптеген салаларына әсер етеді және адамдар осы жерде және қазір қолдауға мұқтаж болған кезде әрқашан уақытында келеді. «Көмек карталарын» су басу мен су тасқыны салдарынан қиындыққа тап болған отбасылар алады.
Жұмыс алгоритмі төтенше жағдайлар талап ететіндей анық және реттелген: Болат Өтемұратов Қоры табиғи және техногендік апаттардан зардап шеккендерге қолдау көрсету үшін ақша бөледі, Қызыл Жарты Ай қоғамы мұқтаждарды анықтайды және оларға шоттағы ақшасымен қоса Fortebank карточкаларын беруді ұйымдастырады.
Болат Өтемұратов мәселенің мән-жайын нақты біледі. Ол бүкіл ауылдар мен аймақтарға бірінші жыл көмектесіп отырған жоқ. Өткен жылы аттас қор Қазақстанның Қызыл Жарты Ай қоғамымен және ForteBank-пен бірлесіп Шет ауданы, Пиджим ауылы, СҚО және Ақмола облысының су тасқынынан зардап шеккен отбасыларына ақшалай көмек көрсетті. Зардап шеккендерге үйлері толығымен немесе ішінара қираған отбасыларға «Көмек карталары» берілді. Олардың ішінде жалғызбасты зейнеткерлер, мүгедектер, жалғызбасты аналар және көп балалы аз қамтылған отбасылар бар.
Іске асырылып жатқан жобаның ауқымдылығы туралы сандар айтады: 2018 жылы Шығыс Қазақстан облысында жалпы сомасы 82 млн теңгеге 863 отбасы көмек алды, 2019 жылы 114 млн теңгеге жуық сомаға 764 отбасына ақшалай көмек көрсетілді. Бұл ақшаның барлығын Қарағанды, Ақмола, Солтүстік Қазақстан және Алматы облыстарындағы су тасқынынан зардап шеккендер, сондай-ақ оқ-дәрі қоймасындағы жарылыстардың салдарынан баспанасы мен мүлкінен айырылған Арыс қаласының тұрғындары алды.
Арыс. Өмір жалғасуда
2019 жылы қор Арыс қаласындағы техногендік апат салдарынан зардап шеккендерге көмек көрсетті – қала мен тұрғындар оқ-дәрілердің жарылуы салдарынан қатты зардап шекті. Сондай-ақ зардап шеккендерге «Көмек карталары» берілді, әр отбасы мүшесіне 30 000 теңге есебінен қаражат аударылды.
Қаланы біртіндеп қалпына келтіруге болады, бірақ сонымен бірге баспана мен табыс көзінен айырылған нақты адамдардың өмірінен жеке оқиғалар бар. Болат Өтемұратов жағдайды түсініп, шешім қабылдады: зардап шеккендерге тікелей қаржылық қолдау гуманитарлық немесе заттай көмекке қарағанда бірқатар артықшылықтарға ие. Олар:
- Жылдамдық. Заттай көмектен айырмашылығы, ақша өте мобильді. Оларды елдің кез келген жеріне жедел аударуға болады.
- Шығындарды оңтайландыру. Ақшалай көмек гуманитарлық көмекке қарағанда тезірек беріледі. Көбінесе гуманитарлық жүктерді тасымалдау шығындары оның жалпы құнынан көп болады.
- Икемділік. Ақша алушыларға көмекті пайдалануда икемділік береді. Зардап шеккендердің қажеттіліктері әр түрлі болуы мүмкін, ақша – айырбастаудың әмбебап құралы – олардың кез келгенін қанағаттандыра алады.
- Жергілікті экономикаға оң әсер ету. Гуманитарлық көмек жергілікті саудаға теріс әсер етуі мүмкін, өйткені ол тауарларға деген сұранысты біраз уақытқа жабады. Ақша салымдары, керісінше, сауданы ынталандыру арқылы жергілікті нарыққа оң әсер етеді.
Тек бірінші кезеңде Болат Өтемұратов Қорынан түскен ақшалай көмектің жалпы сомасы 2 мың адам үшін 60 млн теңгені құрады. Мұндай шешім Шымкент қаласының пункттерінде бірлескен мониторингтен кейін және зардап шеккен адамдардың қажеттіліктерін бағалаудан кейін қабылданды.
Бұл қаражат адамдарға дағдарыстың алғашқы және ең қиын күндерінен аман өтуге және гигиеналық құралдарды, дәрі- дәрмектер мен киімдерді сатып алу қажеттіліктерін жабуға көмектесті.
Ақшадан да артық
2020 жылы «Көмек картасы» жобасы жалғасты. Кәсіпкердің осы мақсаттарға бөлетін жалпы сомасы апаттардың ауқымына және зардап шеккендердің санына байланысты. Бұны қайырымдылық ұйымының директоры Марат Айтмағамбетов Нұр-Сұлтанда өткен брифингте растады. Болат Өтемұратов Қоры көмек мөлшерін ұлғайтты: енді әрбір адам 50 мың теңге алады, осылайша төрт адамнан тұратын отбасы бірден 200 мың теңгеге ие болады.
Ағымдағы жылдың сәуір айының ортасында Қостанай облысының Қарамырза ауылында Қызыл Жарты Ай қоғамының ден қою тобы көктемгі су тасқынынан зардап шеккен 61 отбасына шотында ақшасы бар карталар берді. Ұзақ қыстан кейін оянған аймақтарда қар ери бастады, сөйтіп, аулалар мен бүкіл ауылдарды суға батты. Шалғай ауылдардың тұрғындары: қорлар таусылып, мал қырылып, біздің үйлерге топан су келді дейді. Мұндай жағдайларда халыққа жақын маңдағы дүкеннен азық-түлік сатып алуға, қызметтерге ақы төлеуге және төтенше жағдай кезінде өздерін сақтандыруға болатын нақты ақша көмектеседі. Жалпы сомасы 9 850 000 теңгеге 197 адам көмек алды. Алынған ақшаға адамдар қажетті тауарларды сатып алып, мүлікті ішінара қалпына келтіре алды.
«Өкінішке қарай, биылғы дәстүрлі көктемгі су тасқыны қайталануда және елдегі төтенше жағдайға қарамастан, біз және біздің серіктестер бенефициарлардың мүддесі үшін «Көмек картасы» жобасын іске асыруды жалғастырып жатырмыз. Біз өз азаматтарымыз үшін су тасқыны салдарының ауырлығын жеңілдетеміз деп үміттенеміз», – деп атап өтті Болат Өтемұратова Қорының директоры Марат Айтмағамбетов.
Су тасқыны елдің солтүстік өңірлеріне қарай жалғасып, Қостанай облысынан кейін Солтүстік Қазақстан облысына келді. Петропавлда 39 550 000 теңге сомасына 244 отбасыдан 800 адамға көмек көрсетілді.
«Биылғы жылы коронавирустық пандемиямен байланысты төтенше жағдайлар мен карантин біздің бірлескен ден қою тобымыздың жұмысын қиындатады. Соған қарамастан, біз су тасқыны орнында болып, отандастарымызға көмек қолын соза алдық. Біз олар үшін су тасқыны салдарының ауырлығын жеңілдеттік деп үміттенеміз», – деді Болат Өтемұратова Қорының директоры Марат Айтмағамбетов.
