24-інде Токиода өткен Pan Pacific Open турнирінің ширек финалында қазақстандық теннисші Рыбакина екі сетте жеребеге қатыспайтын, артықшылыққа ие 9-шы рейтингті Мбоконы жеңіп, жартылай финалға шықты. Бұл жеңіс Рыбакинаның қанжығасына Эр-Риядтағы ATP Finals турниріне соңғы «билетті» байлап, ол үшінші жыл қатарынан финалға өтті.
Қазақстан атынан өкілдік ететін оған бұл тамаша жеңіс Қазақстанға жұртшылық назарын аудартуына мүмкіндік берді. Бір кездері күрес пен бокс сияқты спорт түрлерімен танымал болған бұл Орталық Азия елі қазір теннисті жаңа спорттық басымдыққа айналдыруда.
Қазақстанда теннистің жаппай қарқын алуы бір түннің ішінде болған нәрсе емес. 2007 жылы Болат Өтемұратов Қазақстан теннис федерациясының президенті қызметін атқарған кезде қауымдастық іс жүзінде тоқырау жағдайында болды. «Федерация қарызға белшесінен батқан, ал оның Халықаралық теннис федерациясына мүшелігі тоқтатылған еді. Бәрін басынан бастауға тура келді», – деп еске алады Өтемұратов.
Оның басшылығымен Қазақстан теннисті дамытудың жүйелі бағдарламасына кірісті. Он жылдан астам уақыт бойы ел теннис корттарын салуға, жаттықтырушылар даярлауға және жас таланттарды тәрбиелеуге белсенді түрде инвестиция салып келеді. Бүгінгі таңда Қазақстанда халықаралық стандарттарға сәйкес келетін 39 теннис орталығы салынды, олар еліміздің барлық аумағын дерлік қамтиды. Олардың көпшілігі жабық корттармен жабдықталған, бұл тіпті теннисті қыстың суығында да ойнауға мүмкіндік береді.
Өтемұратов Қазақстан теннис федерациясы сондай-ақ мықты жас ойыншыларды тәрбиелеуге бағытталған ұлттық жаттығу командасын құрғанын және жаттығулар мен турнирлерге қатысу үшін тұрақты мүмкіндіктерді қамтамасыз ету үшін әртүрлі жастағы теннисшілерге арналған жарыстардың толыққанды жүйесін әзірлегенін атап өтті.
Бұл жүйе қазірдің өзінде алғашқы нәтижесін беруде. Рыбакинадан басқа, теннистен қазақстандық ерлер құрамасы Дэвис Кубогында көптеген жетістіктерге жетті, ал әйелдер құрамасы Билли Джин Кинг кубогының финалына бірнеше рет шықты. Сонымен қатар, Қазақстанда ATP және WTA бірнеше кәсіби турнирлері өткізілді, бұл жергілікті ойыншыларға туған жерінде үздік халықаралық ойыншылармен бәсекелесуге мүмкіндік берді.
Бұрын қазақстандық теннистің «жұлдызының жануы» негізінен азаматтық құқық алған ойыншылармен байланысты деп есептеліп келді, өйткені Рыбакина мен Бублик сияқты жұлдыздар бұрын басқа елдердің атынан шыққан. Алайда Өтемұратов бұл ойыншылардың жетістігін Қазақстанның оларды тәрбиелеуге жұмсаған күш-жігерінен бөліп қарауға болмайды деп санайды. «Қазақстанға келгенге дейін олар айтарлықтай нәтижелерге қол жеткізген жоқ. Рыбакина теннис жолындағы мансабынан бас тартуға дайын болды, бірақ біз оған мүмкіндік бердік. Ол сондай-ақ өзінің жетістікке Қазақстанның қолдауының арқасында жеткенін бірнеше рет қайталап айтқан».
Қазақстан қазір отандық таланттардың жаңа буынын, оның ішінде 2023 жылы ATP Charlotteville Challenger турнирінде жеңіске жеткен Жұқаевты және өзінің кәсіби мансабын енді бастаған 17 жасар Омархановты қолдайды.
Омарханов Қазақстанда теннистің барған сайын танымал болып келе жатқанын айтты. «Бұрын Қазақстанда теннис ойнайтын адамдар болғанымен, кәсіби аренаға бірен-саран адам ғана шыға алатын. Қазір біздің ойыншыларымыздың көпшілігі өздерін жасөспірімдер турнирлерінде көрсете алап жүр», – дейді.
Жас ойыншыларды дамыту нақты құрылған мансаптық траекторияға негізделген. Омарханов Қазақстанның қазіргі теннис жүйесі ойыншыларға өздерінің кәсіби дамуын жақсы жоспарлауға көмектесетінін атап өтті. «Енді бәрі қайда жаттығу керек екенін және кімнен үйрену керек екенін біледі. Бастапқы кезеңде теннисті игеру үшін Орталық Азияда қалуға болады, ал кейінірек оны жетілдіру үшін Еуропаға барған дұрыс».
Қазақстан турнирлер деңгейінде интернационалдандыруға біршама күш-жігер салды. 2020 жылдан бастап ел ATP 250, ATP 500 және WTA 250 турнирлерін өткізді… Бұл жоғары деңгейдегі кәсіби жарыстар елдегі теннисті дамытудың маңызды демонстрациялық алаңына айналды. «Турнир өте кәсіби деңгейде ұйымдастырылған және ол Еуропадағы осындай жабық турнирлерден кем түспейді», — деп атап өтті Ресейден келген 2024 жылғы Almaty Open чемпионы Хачанов.
Он жылдан астам уақыт бойы үздіксіз инвестиция салудың арқасында алаңдар мен жаттықтырушылардан бастап жастар мен турнирлерді дайындауға дейін біршама толық тізбекті құрай отырып, Қазақстанның теннис жүйесі қалыптасты. Өтемұратов алдағы уақытта да теннисті дамытудың ұзақ мерзімді жоспарын ұстанатындарын мәлімдеді. «Федерация ұлттық командалардың көп деңгейлі жүйесін құрды. Біз ойыншылардың арасынан «әлеуеті мол жұлдыздарды» жас кезінен іріктеп алып, олардың өсуіне көмектесеміз. Біз бұл тәжірибелерді іске асыруды жалғастыра береміз, бірақ бұл да ұзақ мерзімді және тұрақты қаржылық қолдауды қажет етеді», – деді ол.
Дереккөз: Xinhua