Міне, алтыншы жыл Болат Өтемұратов Қоры жыл сайынғы Burabike қайырымдылық спорттық-музыкалық фестивалін ұйымдастыруға белсене қатысады, содан кейін – жиналған қаражатқа Қазақстан өңірлеріндегі ауруханалар мен клиникаларға өмірлік қажетті медициналық жабдықтарды сатып алады және жеткізеді. Біз қор директоры Марат Айтмағамбетовпен алушыларды қалай және қашан таңдайтыны, көрсетілген көмектің тиімділігін қалай өлшейтіні және 2018 жылы жиналған рекордтық 205 млн теңгеге ауруханаларға қандай жабдықты жеткізуге болатындығы туралы әңгімелестік.
Burabike қайырымдылық көмек алушыларының тізімі қалай құрылады?
Жыл сайын Burabike қайырымдылық фестивалінің қайырымдылық көмек алушыларының тізімі іс-шараның өзіне дейін қалыптасады, сондықтан фестиваль кезінде ұйымдастырушылар ағымдағы жылы қандай медициналық мекемелерді жабдықтайтынын біледі. Жыл бойы Болат Өтемұратов Қоры әлеуетті алушылардан қажетті жабдықтардың тізбесі бар хаттар алады, ал көктемде және жаздың басында бірнеше критерийлер негізінде шешім қабылдайды: медициналық көмектің бағыттылығы, балалар, перзентхана, гинекологиялық және перинаталдық бөлімшелердің болуы, аудан немесе кент халқының саны, өткізу қабілеті және облыс орталығынан қашықтығы. Қажетті жабдықтардың тізімі аурухана әкімшілігінің сұранысымен, медициналық мекеменің қажеттіліктерімен және фестиваль нәтижесінде жиналған қаражат көлемімен анықталады. Қор қызметкерлері аурухананың қажеттіліктерін қамтамасыз ету үшін әлеуетті бенефициарларға барады.
Биыл қандай ауруханалар жабдық алды?
2018 жылы Burabike бенефициарлары арасында:
Жамбыл облысы Меркі ауылындағы орталық аудандық аурухана;
Алматы облысы Жаркент қаласындағы перзентхана;
Қарағанды облысы Ағадыр кентіндегі ауылдық аурухана;
Алматы облысы Алакөл ауданының орталық аудандық ауруханасы;
Солтүстік Қазақстан облысындағы Тимирязев аудандық орталық ауруханасы болды.
Қор директоры Марат Айтмағамбетовтің айтуынша, тарихи тұрғыдан алғанда, бірінші Burabike фестивалінен бастап, облыстық деңгейдегі балалар медициналық мекемелері көп жағдайда қайырымдылық көмек алушылар болған. Бірақ уақыт өте келе Қор басшылығы Қазақстан билігі облыстық деңгейдегі ауруханаларды жарақтандыруда айтарлықтай жақсартуларға ықпал еткен бірнеше бағдарламаларға бастамашы болды деген қорытындыға келді. Бұл қорға төмен деңгейге назар аударуға және заманауи, өмірлік маңызды жабдықты қажет ететін аудандық және ауылдық ауруханаларға көмектесуге шоғырлануға мүмкіндік берді.
«Қазақстан – үлкен ел. Орта статистикалық Қазақстан облысы бірнеше Еуропа мемлекеттерінің аумағын құрайды. Көбінесе біздің ауылдар мен аудандардың тұрғындары білікті медициналық көмек алу үшін жүздеген шақырымға баруға мәжбүр. Бұл қиын болуы мүмкін, әсіресе жаңа туған нәрестелер, бір жасқа дейінгі сәбилер туралы айтатын болсақ, көбінің облыс орталығына апаруға үлгермейді. Өткен жылы біз осы орталық аудандық және ауылдық ауруханаларды жабдықтау туралы шешім қабылдадық, ал құрылтайшы Болат Өтемұратов пен қамқоршылар кеңесі бұл шешімді қолдады», – дейді Марат Айтмағамбетов.
Олар қандай жабдықты алды?
Burabike қатысушылары мен ұйымдастырушыларының қалауы бойынша әрқашан өмірлік маңызды балалар жабдықтарын: өкпені жасанды желдету аппараттарын, жаңа туған нәрестелерге арналған реанимациялық үстелдерді, кювездерді, төсек жанындағы мониторларды және басқа да реанимациялық жабдықтарды жеткізуге назар аударылды. Сол бағытты әрі қарай – аудандық және ауылдық деңгейде ұстануға шешім қабылданды.
Мысалы, 2018 жылы Мерке және Ағадыр ауылдарындағы екі аурухана құны 42 млн теңге болатын Mercedes-Benz Sprinter-315 базасында реанимобиль алды. Бұл жедел жәрдем көлігінен де артық: реанимобильдер заманауи жоғары тиімді жабдықтармен, соның ішінде дефибриллятормен, механикалық желдету аппаратымен және пациенттің ұзақ уақыт өмір сүруіне мүмкіндік беретін көптеген басқа медициналық құрылғылармен жабдықталған. Бұл реанимобильдер науқасты ауыр жағдайда алып кету және ауылдық немесе басқа ауруханаға апару үшін шалғай аудандарға бару үшін пайдаланылады, өміріне қауіп төнген кезде көмек көрсету және өмірді сақтау мүмкіндігі бар.
Реанимобильдерден басқа, 2018 жылғы Burabike бенефициарлары жаңа туған нәрестелер мен босанған әйелдердің реанимациясы мен өмірін қолдауға арналған жабдықтар алды. Мысалы, Меркеге Atom Medical Corporation (Жапония) шығарған Infa Warmer I 103 мониторымен жаңа туған нәрестелерге арналған ашық реанимациялық жүйе және жаңа туған нәрестелерге арналған мұрын тыныс алу жүйесі; Тимирязев ауруханасына – шала туылған нәрестелерге арналған Bellavista 1000 Е (Швейцария) өкпені жасанды желдету аппараты, Жаркент перзентханасына – Hersill, S.L. (Испания) өндірісіндегі Genesis наркозды-тыныс алу аппараты, ал Ағадыр ауылындағы ауруханаға жүктілік және босану кезінде ұрықтың жатырішілік жағдайын анықтауға арналған Fetus BFM-900 (Корея) феталды мониторы жеткізілді.
Бұл 2018 жылғы Burabike фестивалінде жиналған қаражатқа жеткізілген жабдықтардың толық тізімі емес. Сондай-ақ, зерттеулер мен диагностика жүргізуге арналған жоғары технологиялық аппараттар, хирургиялық жиынтықтар, шприц мөлшерлегіштері, жаңа туған нәрестелерге арналған үстелдер және т.б. берілді.
Осы ауруханалардың бас дәрігерлерінің алғашқы есептері жабдықты алты ай пайдаланғаннан кейін пайда болады – бұл бенефициарларды таңдау кезінде қордың міндетті талабы. Қор басшылығы өткен жылдардағы бенефициарлардың оқиғаларымен қуана бөліседі.
«2016 жылы біз Қызылорда облысының 7 ауданға жұмыс істейтін облыстық ауруханасына екі кювез жеткіздік, – дейді Марат Айтмағамбетов. – Кювез – бұл өмірді қамтамасыз етудің жабық жүйесі, ол көбінесе шала туылған нәрестелерді ауыр жағдайда күту үшін қолданылады. Кювездердің әрқайсысы шамамен 30 млн теңгені құрады. Біздің алушылардың бағалауы бойынша, бұл кювездер осы жеті ауданда жаңа туған нәрестелер өлім-жітімін екі есе азайтты».
2013 жылы Burabike алғаш рет ұйымдастырылған кезде барлық жиналған қаражат, ал бұл 11,5 млн теңге, Көкшетаудағы облыстық перинаталдық орталықтың балалар реанимациясы бөлімшесіне арналған жабдықтарды сатып алуға бағытталды. 2019 жылы Болат Өтемұратов Қоры орталықтан кері байланыс пен есептер алуды жалғастыруда. Балалар реанимациясы бөлімшесінің меңгерушісі Юлия Иващенконың айтуынша, облыстық перинаталдық орталықта жылына орта есеппен 238 бала туады, оның 75%-ы шала туылған. Оларға терапия, көмекші қолдау, инвазивті емес желдету және т.б. қажет. Жабдықты алғанға дейін балалардың тек 10-12%-ы аман қалды; жабдықтың көмегімен 2017-2018 жылдарға қарай салмағы өте төмен балалардың (500 грамнан 1 кг-ға дейін) 67%-ы тірі қалады. 2015 жылдан бастап жаңа жабдықтың арқасында перинаталдық орталық облыстың барлық аудандарынан балаларды ауыр жағдайда қабылдай алады.
Өткен жылы Петропавл қаласының облыстық балалар ауруханасына рентгендік диагностикалық кешен берілді: «Бұл – біздің Петропавлдағы алғашқы цифрлық аппарат. Әсіресе, біз ризамыз, өйткені бұл құрылғы балалар көп бейінді ауруханасында. Бұл жабдық сәулелік аз жүктемемен балаларға жылдам және сапалы диагностика жүргізуге мүмкіндік береді. Бала үшін бұл қауіпсіз. Біз мұндай аппарат туралы көптен армандадық. Егер біз ескі аппаратта суретті 30-40 минут күткен болсақ, енді бұл бірнеше секундты алады. Біз сапалы суреттер аламыз. Сондай-ақ, аппарат кешенді рентген жасауға мүмкіндік береді, мысалы, бүкіл омыртқаға. 2018 жылдың қаңтарынан бастап біз 3303 баланы зерттедік және 0 жастан 18 жасқа дейінгі 6600 балаға зерттеу жүргіздік. Бізге жүгінушілердің 38%-ы – ауыл халқы», – дейді сәулелік диагностика бөлімінің меңгерушісі Лаззат Ысқақова.
Ақмола облыстық балалар ауруханасында да өте мейірімді оқиға орын алды. 2016 жылы Charity Tour de Burabay (төртінші Burabike осылай аталды) нәтижелері бойынша 100 млн теңгеден астам қаражат жиналды — 47,7 млн теңге Ақмола облыстық балалар ауруханасының газбен жабдықтау жүйесін қайта жабдықтауға және жөндеуге, қалған ақша — Қызылорда облысының орталық аудандық ауруханасына көмекке жұмсалды. Жабдықты алу кезінде реанимация бөлімінде жұмыс істеген бас дәрігер Елена Иванованың айтуынша, аурухана газбен жабдықтау қондырғысын алған кезде барлық қызметкерлер өте қуанды. Ескі жүйе қатты шу шығарды, сондықтан бөлімде үнемі болу дәрігерлер үшін де, науқастар үшін де төзгісіз болды – әсіресе 0-ден 28 күнге дейінгі жаңа туған нәрестелер үшін толық тыныштық қажет болғанда. Енді жұмыс істеу және медициналық көмек алу ыңғайлы болды, ал медициналық жабдықты орнату нақты уақыт режимінде науқастарды үнемі бақылауға мүмкіндік берді. Қажетті дәрі-дәрмекті автоматты түрде және қажетті мөлшерде беретін диспенсерлер кішкентай пациенттерге көрсетілетін медициналық көмектің сапасын едәуір жақсартты.
Марат Айтмағамбетов қорда жабдықтарды мүмкіндігінше ашық және жария түрде беруге тырысатынын атап өтті: жергілікті билік өкілдері мен журналистерді қайырымдылық фестиваліне қатысушылар мен меценаттар Burabike фестивалінің жақсы тарихына қосқан үлестерін көріп қана қоймай, сонымен қатар бүкіл елдегі клиникалар мен ауруханаларға қажетті заманауи медициналық жабдықтарды алуға мүмкіндік бар екенін хабарлау, сондай-ақ жергілікті әкімшіліктің назарын медициналық мекемелердің қажеттіліктеріне аудару үшін шақырады.
«Көбінесе жергілікті билік бұл ауруханаға не қажет екенін әрдайым біле бермейтіні анықталады. Біз қандай да бір медициналық жабдықты жеткізген кезде ізінше мемлекеттік бюджеттен жабдықтың басқа түрін сатып алуға қаражат бөлінген мысалдарды білеміз. Тапсыру рәсімінің өзі жергілікті билік үшін серпін береді, медициналық мекемеге назар аударады, ал басқа ауруханалар үшін бұл хабарлама Болат Өтемұратов Қоры арқылы кейінгі жылдары да көмек алуға болатынын білдіреді», – деп бөлісті Айтмағамбетов.
Burabike-2019 спорттық-музыкалық фестиваліне тіркелу https://burabike.kz/ сайтында ашық.