Батыста корпоративті әлеуметтік жауапкершілік бұрыннан қабылданған. Жақында нарықтық қатынастарға көшіп, ірі бизнеске ие болған Орталық Азия өңірі туралы бұлай айтуға келмейді. Біз бұл мәселеде артта қалып отырмыз, бірақ дегенмен бір орында тұрмаймыз – прогресс дөңгелегін жылжытуға дайын адамдар мен командалардың арқасында. Осындай ізашарлардың бірі – қазақстандық кәсіпкер Болат Өтемұратов, Veon-мен бірлесіп Орталық Азиядағы екі телекоммуникациялық операторға – Қазақстандағы «КарТел» және Қырғызстандағы «Sky Mobile» операторларына иелік етеді. Екеуі де Beeline брендімен жұмыс істейді.
Мүмкін, телекоммуникация – бұл гаджет қолдың кеңеюіне айналған дәуірдегі соңғы тұтынушыға жақын бизнес салаларының бірі. Кез келген шешім бірден жүздеген мың, тіпті миллиондаған адамдардың өміріне әсер етеді. Сондықтан шешім қабылдау кезінде бір таразыға бизнес мүдделерін, ал екіншісіне халықтың әлеуметтік мүдделерін қою маңызды. Осы тәсілдің арқасында Beeline тең иесі Болат Өтемұратовтың Veon – әлемдегі абоненттер саны бойынша жетінші телекоммуникациялық компаниямен ынтымақтастығы мүмкін болды, оның жиынтық абоненттік базасы Ресейде, Италияда, Украинада, Өзбекстанда, Тәжікстанда, Арменияда, Грузияда, Қырғызстанда, Алжирде, Бангладеште және Пәкістанда 240 млн пайдаланушыдан асады.
Тепе-теңдікті іздеу Beeline сияқты телекоммуникациялық алыптарды өңірдің инновациялық дамуының алдыңғы қатарында болуға мәжбүр етеді, бұл 2017 жылғы Қазақстанның инновациялық компанияларының бірінші рейтингінде алтыншы орынмен расталады. Қызметтер қоржынында, мысалы, интернет заттары үшін байланыс стандартын тестілеуді сәтті аяқтау бар, бұл «ақылды үй», «ақылды қала» және «ақылды өнеркәсіп» сияқты жобалар үшін сенімді негіз болып табылады. Сол қоржында – абоненттің балансына байланған, онымен сатып алулар жасауға, жол ақысын төлеуге және т.б. болатын Қазақстандағы бірінші және әлемдегі бесінші төлем картасы. Кейбір деректерге сәйкес, Beeline транзакциялары кей банктердің көрсеткіштерінен асып түсті, ал оператор ұялы қаржыда көшбасшы позициясын алды.
Айтпақшы, рейтингте HR саласындағы инновациялар да бар. Beeline – «Befree» жобасы аясында икемді кестені енгізген және қызметкерлерді қажетті техникалық мүмкіндіктермен қамтамасыз еткен Қазақстандағы алғашқы ірі компаниялардың бірі. Бұған қоса, қазақстандық және қырғызстандық Beeline жыл сайын HeadHunter Қазақстан өткізетін «HR-бренд» сыйлығының жеңімпаздары арасында бірнеше рет байқалды. 2017 жылы «Sky Mobile» «Strategy Execution Engine «Journey 2017» жобасы үшін «Мир» номинациясы бойынша марапатқа ие болды. Agile жүйесі бойынша жобалау топтарына тарту арқылы Engine қызметкерлердің әлеуетін дамытады. 2016 жылы «Sky Mobile» «Мир» номинациясын бірақ басқа жобамен – «Еуразиялық Диджитон» – VEON компаниялар тобының Еуразия өңірінің жеті елінің қызметкерлеріне арналған корпоративтік хакатон жобасымен жеңіп алды.
Барлық озық компаниялардағы HR саласындағы инновациялар өнімді инновациялармен қатар жүреді. Ішінен өзгерген Beeline Қырғызстандағы алғашқы цифрлық компания болу үшін жоғары деңгейге көтерілді. Бастама менеджментті бизнес философиясын қайта қарауға мәжбүр етті – енді оператор біртүрлі болып көрінетін нәрселерді жасайды: клиенттердің тарифтерін тиімдірек етіп өз еркімен өзгертеді, b2b клиенттеріне виртуалды автоматтандырылған телефон станциясы (АТС) қызметін бәсекелестерден бірнеше ондаған есе төмен бағамен ұсынады (Beeline-дағы 1,5 мыңға қарсы 70 мың сом) және студенттерге арналған коворкинг орталықтары мүлдем тегін ашылады – осындай орталықтардың бірі 2018 жылдың ақпан айында Исхак Раззаков атындағы ҚМТУ-да ашылды. Онда Beeline қызметкерлері болашақ мамандар үшін алғашқы шеберлік сабақтарын өткізді, түйіндемені қалай дұрыс құрастыру керектігін және халықаралық компанияға қалай жұмысқа орналасу керектігін түсіндірді.
Команда осы және басқа да көптеген әлеуметтік әрекеттердің барлығы кірістілікті төмендетеді деп алаңдамайды, керісінше, мұның бәрі бөлшек және корпоративтік клиенттермен ұзақ мерзімді қарым-қатынас орнатуға көмектесетініне, компанияға ең жақсы дарынды жастарды тартатынына сенімді. Компания тұрақты дамуға бағытталған, бірақ 10 жыл ішінде Beeline Kyrgyzstan мемлекеттік бюджетті салықтар мен басқа да міндетті төлемдер түрінде 321 миллион долларға толықтырғанын, сондай-ақ экономика мен телекоммуникация саласын дамытуға 265 миллион доллардан астам қаражат салғанын мойындаған жөн.
Қазақстанда Beeline азаматтарға арналған бастамалармен танымал болды. Компания Алматы, Орал және Қызылорда қалаларында «Барлығы» тарифтік жоспарын пайдаланушылар үшін өткізген «1 теңгеге жол жүру» науқанын еске алсақ: адамдар телефон балансынан 1 теңге ғана төлей отырып, қоғамдық көлікте жүре алды. Науқан кептелістер мен экология проблемаларынан зардап шегетін Алматы қаласының тұрғындары арасында қоғамдық көлікті біршама танымал етті және оны үнемі пайдаланатын оқушыларға, студенттерге және зейнеткерлерге көлік шығындарын үнемдеуге мүмкіндік берді.
2012 жылы Beeline «Ұлттық аударма бюросы» ҚҚ-мен бірлесіп, қазақ тілін жаһандық сервиске енгізу үшін Google Translate серіктесі болды. Бес жылдан кейін оператор қазақ тілін дауыстық аударма мүмкіндіктеріне – Voice-to-Text технологиясына қосу арқылы сервисті жетілдіруге көмектесті. «Google+Kazakh» жобасына Beeline 8,5 млн теңге жұмсады.
2014 жылдан бері Beeline мүмкіндігі шектеулі балалармен және ересектермен жұмыс істейтін Қазақстанның әр түрлі өңірлеріндегі 25 әлеуметтік мекемені жылдам интернетпен және жабдықпен тегін қамтамасыз етеді. Тек 2016-2017 жылдары Beeline бұл жобаға 8 270 500 теңге салып, 125 млн теңгеге түсім тапшы болды. Сонымен қатар, Beeline Enactus ұлттық байқауының үздік digital-стартаптарына гранттар беру арқылы әлеуметтік кәсіпкерлік пен бастамаларды белсенді қолдайды (2018 жылы 4,5 млн теңге). Компанияның өзі алты республикалық қорға және бірқатар өңірлік қорларға қаржылық көмек көрсету (2016-2017 жылдары 4 млн теңге) арқылы қайырымдылыққа белсенді түрде тартылады, сондай-ақ абоненттерді Қазақстандағы алғашқы #ЖанАшу қайырымдылық сервисінің көмегімен жақсылық жасауға ынталандырады. «Ерікті мейірімділік қоғамы» қорын қолдау үшін соманы ай сайын есептен шығаруды бір SMS арқылы ресімдеуге болады. Тек 2018 жылдың мамырынан тамызына дейін қызметке 1576 абонент жазылды. Өзіңізден бастауыңыз керек, деп санайды Beeline, сондықтан компания қызметкерлері жеке қаражаты мен уақытын есептемегенде, 6 млн теңге сомасында балалар үйлері мен аз қамтылған отбасыларға көмек көрсеткен «Жылы жүрек» бағдарламасын іске қосты.
Бұл Beeline компаниясының кейбір әлеуметтік бастамалары ғана. Бірақ олар арқылы Болат Өтемұратов өз компанияларында насихаттайтын қоғамның қажеттіліктеріне, клиенттік тәжірибесіне және қызметкерлердің адалдығына бағдарлану екі бағытта да жұмыс істейтін көреген қадам екенін түсінуге болады: бизнестің игілігі үшін және қоғамның игілігі үшін. Қазақстанда, Қырғызстандағы сияқты, Beeline позициясы жыл сайын нығайып келеді. 2017 жылы қазақстандық телекоммуникация нарығы 5%-ға, ал Beeline – 8%-ға өсті. «Мобильді құлдықтан» бас тартумен Қазақстандық Beeline жоғалтқаннан 3 есе көп клиент алды. Ай сайын оператордың қызметтерін 1,5 – 2 мың b2b абоненттері қолдана бастайды.